http://www.cmcss.net/iso/masterdocs/INS-P001.PDF?t=2014-11-1...

Afhankelijk van de context kan een 'adoption list' worden gezien als:

- (officiële) goedkeuringslijst van leerboeken
- (officiële) aanbevelingslijst van leerboeken
- polderlijst van leerboeken :-)


Dit onderzoek gaat in op de relatie tussen overheidsbeleid met betrekking tot leerboeken enerzijds en de Programme for International Students Assessment (PISA) resultaten – voor de vakgebieden lezen, wiskunde en natuurwetenschappen - anderzijds.

Overheden voeren verschillend beleid op het gebied van onderwijs. Dit komt tot uitdrukking in de mate van overheidsbemoeienis als het gaat om de ontwikkeling en verspreiding van leerboeken.
De mate van overheidsbemoeienis kan worden onderverdeeld in vijf modellen (typen), namelijk van zeer sterke overheidsbemoeienis naar geen overheidsbemoeienis.

Op basis van de literatuur en het bevragen van respondenten uit verschillende landen zijn de landen ingedeeld naar de mate van overheidsbemoeienis met betrekking tot de ontwikkeling en verspreiding van leerboeken.

Systemen en modellen bij leerboekenaanbod en verspreiding

Repoussi en Tutiaux-Guillon (2010) beschrijven twee systemen waarop leerboeken verspreid worden.
In het eerste systeem worden de leerboeken door de overheid voorgeschreven en via een bepaalde mate van overheidsbemoeienis verspreid naar scholen.
In het tweede systeem worden de leerboeken gekozen door leraren, zonder een vorm van overheidsbemoeienis. Vanuit dit onderscheid beschrijven Repoussi en Tutiaux-Guillon (2010) vijf modellen van leerboekenaanbod en verspreiding van leerboeken.

De verschillende modellen gericht op leerboekenaanbod en verspreiding van leerboeken zijn:
- leerboeken die alleen gepubliceerd worden door uitgevers zonder dat er overheidsbemoeienis is,
- één officieel door de overheid vastgesteld leerboek,
- verschillende officieel door de overheid vastgestelde leerboeken,
- het naast elkaar bestaan van officieel door de overheid vastgestelde leerboeken en niet officieel vastgestelde leerboeken
- en tenslotte officieel aanbevolen leerboeken

Model 1 (Nederland)
Het eerste model bestaat uit leerboeken die alleen door uitgeverijen worden gepubliceerd, zonder dat de overheid een lijst van leerboeken vaststelt (Repoussi & Tutiaux-Guillon, 2010). Voorbeelden van landen die dit model hanteren, zijn Nederland en Australië. De overheid geeft wel richtlijnen voor leerboeken, maar is niet betrokken bij de leerboekenontwikkeling, -aanbod of -verspreiding (INCA, 2010). Uitgeverijen en scholen zijn zelf verantwoordelijk voor het bewaken van de kwaliteit van leerboeken. Hier kan dus worden gesproken van een vrij aanbod van leerboeken zonder overheidsbemoeienis en een keuzevrijheid van scholen met betrekking tot leerboeken (Figuur 1, model A).

Model 3 (Turkije)
In dit model is er sprake van overheidsbemoeienis doordat de overheid bepaalde criteria heeft waaraan een leerboek moet voldoen om in de lijst van het leerboekenaanbod opgenomen te worden. Scholen hebben wel een vrije keuze om te kiezen tussen de leerboeken van de, door de overheid vastgestelde leerboekenlijst
(Figuur 1, model C).

Model 4
Volgens het vierde model publiceert de overheid in het vijfde model een aanbevolen lijst van leerboeken door de overheid (Repoussi & Tutiaux-Guillon, 2010). Canada is een voorbeeld van een land waar de overheid gebruik maakt van een aanbevelingslijst van leerboeken (INCA, 2010). Op deze manier reguleert de overheid het leerboekenaanbod, maar kunnen de scholen vrij hun keuze maken voor een leerboek van de aanbevelingslijst (INCA, 2010; Trilliumlist, 2011) (Figuur 1, model D).

Model 5 (mengmodel)
Tenslotte bevat het vijfde model een lijst leerboeken die niet door de overheid worden vastgesteld en leerboeken die wel door de overheid worden vastgesteld (Repoussi & Tutiaux-Guillon, 2010). Hier is sprake van een mengvorm van het onderwijsbeleid in een land. Een voorbeeld van dit model wordt gevonden in de Verenigde Staten. Uit onderzoek (Boostrom, 2001; Farr & Tulley, 2001; Muther, 1985; Starnes, 2004; Barlow, 2005) blijkt dat er in de Verenigde Staten sprake is van een mengmodel.

Zinth (2005) geeft aan dat in 22 staten van de Verenigde Staten sprake is van een lijst leerboeken die door de overheid wordt vastgesteld. Dit gebeurt op de manier zoals beschreven in model twee, drie of vijf (Figuur 1).

In de andere 31 staten van de Verenigde Staten is er geen sprake van overheidsbemoeienis en verloopt het leerboekenaanbod en –verspreiding zoals beschreven in model 1 (Zinth, 2005).
Deze twee systemen bestaan naast elkaar in en land, daarom wordt dit het mengmodel genoemd (Figuur 1, model E - mengmodel).

Model E is het mengmodel. Hier komt naar voren dat er verschillende invullingen aan dit model worden gegeven.
De Verenigde Staten geeft aan
- 21 staten te hebben waarbij de leerboeken door de staat worden toegekend en
- 33 staten waarbij er een vrije markt is van leerboeken.

De 21 staten hebben eenzelfde systeem als model C, een formele goedkeuringslijst van leerboeken waaruit scholen vrijheid hebben om te kiezen en te gebruiken.

De andere 33 staten functioneren volgens model A, waarbij volledige vrijheid is van aanbod en gebruik van leerboeken zonder overheidsbemoeienis.

Nieuw-Zeeland geeft aan model A en E te combineren. Er is dus vrijheid van aanbod en gebruik van leerboeken (model A), maar er is wel een aanbevelingslijst van leerboeken die door de overheid zijn goedgekeurd (model E).

In Azerbeidjaan worden de modellen B en D gebruikt. Er is een vastgesteld leerboek wat verplicht is om af te nemen (model B), maar daarnaast wordt er door de overheid een aanbevelingslijst voor leerboeken uitgegeven (model D). Scholen en ouders kunnen de leerboeken of leermaterialen van de aanbevelingslijst vrij aanschaffen en gebruiken naast de verplichte leerboeken.

http://dspace.library.uu.nl/bitstream/handle/1874/206805/Mas...

Voorbeeld VS - door de overheid vastgestelde lijst (goedkeuringlijst):

New Mexico Instructional Material Adoption Process

In accordance with 6.75.2.8 NMAC, Paragraph A, “The Instructional Materials Special Review Institute” enables educators and all other stakeholders to participate in the evaluation process in establishing an approved textbook adoption list.

The goal of the Instructional Material Bureau is to provide schools access to superior instructional materials which are aligned to the New Mexico Content Standards and meets the needs of diverse student populations.

Mission Statement
The goal of the Instructional Materials Bureau is to provide schools access to superior instructional materials which are aligned to the New Mexico Content Standards and meets the needs of diverse student populations.

Complying with a six year adoption cycle, “The Annual Instructional Materials Summer Review Institute” enables educators and all other stakeholders to participate in the evaluation process in establishing an approved textbook adoption list.

http://ped.state.nm.us/InstructionalMaterial/dl10/Adoption F...