Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.
Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.
Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.
Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.
Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle. | Wie gooide de eerste noodlottige tomaat die de La Tomatina-revolutie inluidde? Niemand weet het. Was het uit rebellie tegen Franco? Of was het een uit de hand gelopen kermis? Volgens de populairste versie van het verhaal willen lokale burgers in 1945 tijdens het Los Gigantes-festival, een enorme optocht met poppen van papier maché, een vechtpartij uitlokken om aandacht te krijgen. Ze stuiten toevallig op een groentekar en beginnen rijpe tomaten rond te slingeren. Ook onschuldige omstanders raken betrokken. De situatie loopt uit op een enorme strijd waarbij het fruit rondvliegt. De aanstichters moeten de schade van de tomaatverkopers vergoeden, maar dat staat de herhaling van meer tomaatgevechten niet in de weg – een nieuwe traditie is geboren. Bang voor een onstuimige escalatie vaardigen de autoriteiten in de jaren '50 een ban uit die ze later intrekken en opnieuw uitvaardigen. In 1951 worden lokale burgers die de wet overtreden opgesloten maar na een storm van publieke verontwaardiging weer vrijgelaten. De bekendste schending van het tomatenwerpverbod dateert uit 1957: in dat jaar dragen voorstanders een neptomaat ten grave. Zelfs de kist en rouwstoet ontbreken niet. Na 1957 besluit de lokale overheid om de wetten terug te draaien: er worden regels opgesteld en men omhelst de maffe traditie. En al staan de tomaten centraal, de uiteindelijke confrontatie wordt voorafgegaan door een drukke feestweek. In een vreugdevolle Spaanse sfeer worden de maagd Maria en St. Louis Bertrand, patroonheiligen van Buñol, vereerd met optochten, muziek en vuurwerk. En om genoeg kracht op te doen voor de dreigende vechtpartij wordt op de vooravond van de strijd een epische paella, een Valenciaans gerecht van rijst, zeevruchten, saffraan en olijfolie, geserveerd. Het ongebreidelde festival kent vandaag de dag een zekere mate van orde. De organisatie laat zelfs een speciaal ras onsmakelijke tomaten voor het evenement kweken. De feestelijkheden beginnen 's morgens rond 10 uur, wanneer de deelnemers strijden om een ham op een ingesmeerde paal. Omstanders bespuiten de deelnemers met water en gaan zingend en dansend door de straten. Wanneer de kerkklok middag slaat en de yell “To-ma-te, to-ma-te!” zijn hoogtepunt bereikt, rijden vrachtwagens vol tomaten de stad binnen. Dan volgt het hoofdevenement. Na het afvuren van een waterkanon wordt een algehele aanval uitgevoerd op de andere deelnemers. Daarbij worden tomaten gegooid en geplet. Deelnemers schromen niet om langeafstandstomaatwerpers, man-tot-manaanvallen en middellangeafstandsschoten te gebruiken. Maar welke techniek je ook hanteert, als de tijd om is, zie je er uit zoals je je voelt: totaal anders. Bijna een uur na de start blijven deelnemers, doorweekt door de tomaten, achter om te spelen in een zee van zuigende straatsalsa waarin de tomaten nog nauwelijks te herkennen zijn. Een tweede schot met het waterkanon maakt een einde aan de strijd. |